ดอนกำหรือดอนเมืองเก่า มีลักษณะเป็นเนินดิน ห่างจากพระธาตุยาคูไปทางทิศตะวันตก ประมาณ 300 เมตรเนินดินบริเวณนี้จากหลักฐานทางโบราณคดี เชื่อว่าเป็นบริเวณเริ่มแรกที่เป็นศูนย์กลางของชุมชนที่มีผู้คนเข้ามาอยู่อาศัยในบริเวณแห่งนี้ ตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลาย ( พุทธศตวรรษที่ 7-8 ) และอยู่อาศัยได้มาจนถึงยุคทวารวดี (พุทธศตวรรษที่ 12-16)
ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 16-18 เชื่อว่าชุมชนโบราณที่ตั้งอยู่บริเวณดอนกรรม เริ่มมีการเคลื่อนตัวลงมาด้านล่างและขยายเป็นชุมชนใหญ่เต็มบริเวณตัวเมือง และขยายตัวออกไปนอกตัวเมือง (นอกแนวคูเมือง) ซึ่งสันนิษฐานว่า ชุมชนเกิดความหนาแน่นขึ้น ตลอดจนพบว่ามีการรับเอาวัฒนธรรมแบบอยุธยาเข้ามาในเมืองโบราณแห่งนี้อีกด้วย
จากการสำรวจ และขุดค้นทางโบราณคดี โดยคณะโบราณคดีมหาวิทยาลัยศิลปากรเมื่อ พ.ศ. 2534 ได้พบโครงกระดูกมนุษย์และโบราณวัตถุอีกจำนวนมาก โครงกระดูกมนุษย์ที่พบในบริเวณดอนกำฝังลึกอยู่ในพื้นดินลึก 4 – 4.30 เมตร มีลักษณะแตกต่างกัน 3 แบบคือ (1) โครงกระดูกที่มีผังยาว คล้ายวัฒนธรรมการฝังศพในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลาย (2) การฝั่งศพในหีบเผา สมัยหัวเลี้ยวหัวต่อทางประวัติศาสตร์ (3) การฌาปนศพโดยการเผาเป็นวัฒนธรรมสมัยประวัติศาสตร์ เว้นแต่ยุคสมัยศตวรรษที่ 16 เป็นต้นมา
